Riêng Charles Collins của tạp chí Crux (xin xen Benedict is defending celibacy from the media, not from Francis), cho rằng khi vừa nghe tin cuốn sách, “Twitter bùng nổ, với ý kiến chung cho rằng Đức Bênêđíctô cố gắng điều khiển bàn tay Đức Phanxicô về luật độc thân linh mục”. Nhưng theo ông, có lẽ không phải như vậy.

Lý do là cả Đức Bênêđíctô, Đức Hồng Y Sarah lẫn Đức Phanxicô đều nhất trí: sẽ không có kiểu “độc thân nhiệm ý” (optional celibacy) cho các linh mục. Collins trưng dẫn lời Đức Phanxicô trên đường từ Panama trở về Rôma đầu năm 2019: Độc thân là một hồng phúc Chúa ban cho Giáo Hội, và “tôi không đồng ý cho phép độc thân nhiệm ý”...

Thứ hai, ý niệm luật trừ vì lý do mục vụ (thiếu linh mục) như tại các hòn đảo xa xôi của Nam Thái Bình Dương và vùng Amazon của Đức Phanxicô không hẳn xa lạ đối với Đức Bênêđíctô vì ngài đã cho phép các mục sự Anh giáo có vợ được tấn phong linh mục khi trở lại Công Giáo. Chính ngài lập ra 3 tòa bản quyền để quản trị các cộng đồng từ Anh giáo trở lại Công Giáo.

Vậy thì tại sao lại bận tâm xuất bản một cuốn sách như thế trong bối cảnh hiện nay? Collins cho hay: theo các trích đoạn đăng trên tạp chí America, các tác giả biểu lộ quan ngại rằng “thứ Thượng Hội Đồng kỳ lạ của truyền thông đã thắng thế so với Thượng Hội Đồng đích thực” nên các tác giả kêu gọi Giáo Hội “không nên bị ấn tượng” bởi “các vận động xấu xa, những dối trá ma qủy, những cách thế sai lạc chúng muốn dùng để hạ giá luật độc thân linh mục” trong các tường trình của truyền thông về Thượng Hội Đồng Amazon.

Thành thử theo, Collins, tô vẽ trước tác này như một cuộc tấn công vào Đức Phanxicô là việc của truyền hình cáp chứ không phản ảnh thực tại.

Bình luận chính thức của Tòa Thánh

Trên trang mạng chính thức của Tòa Thánh, Vatican News, Andrea Tornielli, giám đốc xã luận của Bộ Truyền Thông Tòa Thánh (xem A contribution on priestly celibacy in filial obedience to the Pope), cũng nhắc lại cam kết của nhị vị tác giả tác phẩm trên trong việc “vâng phục con thảo đối với Đức Giáo Hoàng Phanxicô”, luôn tìm kiếm sự thật trong “tinh thần yêu mến tình hợp nhất của Giáo Hội”.

Tornielli cũng nhắc lại luật trừ từng được Đức Bênêđíctô XVI áp dụng trong Tông hiến Anglicanorum coetibus, dành cho các mục sư Anh Giáo tìm cách hiệp thông với Giáo Hội Công Giáo. Ông cũng nhắc lại các tuyên bố công khai của Đức Phanxicô về luật độc thân linh mục để nhấn mạnh việc ngài nhất quyết không thay đổi luật này.

Theo Tornielli, ngay lúc còn là Tổng Giám Mục Buenos Aires, Đức Phanxicô đã triệt để đề cao luật độc thân linh mục. Rồi cuộc họp báo trên đường từ Panama trở về Rôma, với câu nói thời danh được Tornielli trích dẫn: “Tôi được nhắc nhở câu nói của Thánh Phaolô VI: ‘tôi thà chết còn hơn thay đổi luật độc thân... Bản thân tôi, tôi nghĩ luật độc thân là một hồng phúc dành cho Giáo Hội. Thứ hai, tôi không đồng ý cho phép sống độc thân nhiệm ý, không”. Tuy nhiên, cùng một lúc, ngài cho thấy khả thể truyền chức cho các viri probati ở những vùng xa xôi hẻo lánh kinh niên thiếu linh mục. Tuy nhiên “chưa có quyết định về phía tôi. Quyết định của tôi hiện là: độc thân nhiệm ý trước chức phó tế, không. Đó là một điều đối với tôi, một điều thiết thân, tôi sẽ không làm vậy, điều này vẫn còn rõ ràng. Tôi có thể ‘đóng [vấn đề]’ được không? Có lẽ. Nhưng tôi không muốn xuất hiện trước mặt Thiên Chúa với quyết định như thế”.

Còn về các bàn luận và quyết định trong Thượng Hội Đồng Amazon, Tornielli cho hay: có những Giám Mục yêu cầu phong chức linh mục cho các viri probati. Tuy nhiên, ngày 26 tháng 10, trong diễn văn bế mạc của ngài, sau khi theo dõi mọi giai đoạn bàn thảo, Đức Phanxicô đã không nhắc gì tới đề tài phong chức cho các viri probati, dù là thoáng qua. Thay vào đó, ngài nhắc lại 4 chiều kích của Thượng Hội Đồng: hội nhập văn hóa, sinh thái, xã hội và cuối cùng, chiều kích mục vụ. Và ngài yêu cầu giới truyền thông nên tập chú vào 4 khía cạnh đó khi phổ biến tin tức về Thượng Hội Đồng Giám Mục Amazon, tránh sa vào nguy cơ chỉ tập chú vào việc ‘bên nào thắng bên nào thua’...

Ông Matteo Bruni, Giám đốc Phòng Báo Chí Tòa Thánh, trong tuyên bố ngày 13, cũng đã chính thức nhắc lại lời lẽ của Đức Phanxicô trên chuyến bay từ Panama trở về Rôma để đáp ứng việc công bố trước tác của Đức Bênêđíctô XVI và Đức Hồng Y Sarah: “ ‘Tôi thà chết hơn là thay đổi luật độc thân’. Đức Giáo Hoàng Phanxicô, khi trích dẫn lời lẽ nổi tiếng của thánh Phaolô VI, đã phát biểu rõ ràng lập trường của ngài...”

Nguyên văn tuyên bố của Ông Matteo Bruni:

Trả lời các câu hỏi của các nhà báo, Giám đốc Phòng Báo chí Tòa Thánh, Matteo Bruni, tuyên bố như sau:

Lập trường của Đức Thánh Cha về luật độc thân đã được mọi người biết. Trong cuộc đàm thoại với các nhà báo trên chuyến trở về từ Panama, Đức Giáo Hoàng Phanxicô nói rằng “Một câu của Thánh Phaolô VI xuất hiện trong đầu tôi: ‘Tôi thà chết còn hơn thay đổi luật độc thân’”. Và ngài nói thêm: “Bản thân tôi, tôi nghĩ luật độc thân là một hồng phúc cho Giáo Hội. Tôi không đồng ý cho phép việc độc thân nhiệm ý, không. Chỉ một ít khả thể có thể có tại những địa điểm xa xôi hẻo lánh – tôi nghĩ tới các đảo Thái Bình Dương... [...] khi có nhu cầu mục vụ, ở đó, mục tử phải nghĩ đến các tín hữu”.

Liên quan tới cung cách trong đó chủ đề này thích ứng với việc làm tổng quát hơn của Thượng Hội Đồng Giám Mục mới đây về Toàn vùng Amazon và việc rao giảng Tin mừng của nó, trong phiên họp cuối cùng, Đức Thánh Cha nói rằng “tôi rất hài lòng khi chúng ta không sa vào chỗ bị cầm tù bởi các nhóm lựa lọc chuyên chỉ nhìn những gì Thượng Hội Đồng quyết định về điểm này hay điểm nọ thuộc nội bộ Giáo Hội, và bác bỏ toàn bộ [việc làm] củaThượng Hội Đồng vốn là các chẩn đoán mà chúng ta đã thực hiện trong bốn chiều kích” (mục vụ, văn hóa, xã hội và sinh thái)”.