Tục ngữ ca dao có câu : “Cáo chết ba năm quay đầu về núi”. Theo câu chuyện dân gian truyền lại, cáo sống ở núi. Nó thường xuống núi ăn trộm gà. Nếu chẳng may bị giết chết, dù có chôn thế nào, cách nào, ba năm sau nếu tình cờ đào lên, bộ xương cáo bao giờ cũng quay đầu về hướng núi để nhớ nơi ăn chốn ở của mình.

Ở Canada có loài ngỗng đến mùa thu rủ nhau bay cả ngàn dặm về miền nam để trốn cái lạnh. Nhưng khi xuân tới, chúng lại quay trở về cố hương miền bắc, cho dù ở miền nam có ấm áp đến đâu chăng nữa cũng không thể nào cướp mất được cái tình quê hương của nó.

Con vật còn như thế huống chi con người ! Ai xa quê hương mà không lưu luyến, nhớ nhung : “Chiều chiều ra đứng ngõ sau, trông về quê mẹ ruột đau chín chiều”.

Quê hương trần gian đã vậy, còn quê hương thiêng liêng trên trời thì sao ? Chúng ta được dựng nên giống hình ảnh của Thiên Chúa, có linh hồn bất tử, được mang lấy bản tính cao quý của Thiên Chúa, trong con người với tâm hồn khao khát sự sống đời đời đã được hứa ban. Một ngưỡng vọng về Chân, Thiện, Mỹ. Ước ao sự thánh thiện. Khát khao tình yêu vĩnh cửu. Cái bản tính này phản ảnh nguồn gốc của mình. Chúng ta được dựng nên bởi Thiên Chúa để hưởng hạnh phúc đời đời với Ngài.

Ơn gọi làm con cái Thiên Chúa : Mừng lễ Giáng sinh, sự kiện Thiên Chúa xuống thế làm người nhắc nhở chúng ta về tình yêu thương lớn lao của Thiên Chúa. Ngay từ khi tạo dựng nên con người, Thiên Chúa đã mời gọi chúng ta làm con cái Ngài. Và nhất là cả khi con người đã sa ngã, phạm tội, xa cách, làm mất lòng Thiên Chúa, Ngài vẫn không ngừng mời gọi chúng ta trở về với Ngài.

Các nhà giảng thuyết đã kể câu chuyện ngụ ngôn về con chim phượng hoàng. Có một con chim phượng hoàng mẹ đẻ được một trái trứng chưa kịp ấp thì gặp nạn mà chết. Thế là trái trứng đó được ấp chung với những trái trứng gà trong một nông trại. Khi trứng nở ra, chú phượng hoàng con phải sống chung với đàn gà con trong thân phận “mẹ gà, con chim”. Chú mất luôn cái ý thức mình là chim nhưng sống y như gà con vậy, cũng kêu chim chíp. Suốt ngày gục đầu xuống đất bới rác kiếm ăn ! Ăn sâu bọ ! Rồi chạy lon ton lòng vòng quanh nông trại. Một ngày nọ có một chú phượng hoàng đàn anh bay ngang qua nông trại. Tình cờ nó ngừng cánh, đậu trên một cành cây thật cao để nghỉ ngơi. Từ trên cao hắn nhìn xuống thấy bầy gà con đang bới đất. Nó trông thấy chú chim phượng hoàng con cũng đang lẽo đẽo đi theo và giành giật sâu bọ với những chú gà con khác. Nó bèn bay xà xuống hỏi chuyện : “Mày là ai ? Sao lại lạc ở đây ?” Phượng hoàng con chẳng biết trả lời, chỉ kêu chim chíp thôi ! Tức mình quá, chú phượng hoàng đàn anh mới ngoạm cổ phượng hoàng con bay về phía bờ rừng, cạnh một con suối, rồi dí đầu chú xuống mặt nước suối mà nói : “Mày nhìn kỹ mặt mày đi xem có giống tao không ? Mày không phải là gà ! Mày có đôi cánh rộng giống tao. Có mỏ dài như tao. Mày không phải là gà ! Mày là loài chim phượng hoàng. Mày phải ngẩng đầu lên nhìn vào bầu trời cao xanh, chứ không được chúi đầu gầm mặt xuống đất. Mày phải ăn thịt gà, chứ không được ăn sâu bọ. Mày phải hót lên những tiếng ca thánh thót vang trời, chứ không được kêu chim chíp. Thế rồi, chú phượng hoàng đàn anh mới đưa cho nó một miếng thịt gà tươi ăn thử. Nó hửi hửi thôi, sợ không dám mổ. Nhưng chú phượng hoàng đàn anh bắt nó phải ăn. Mổ được vài miếng rồi, nó chép mỏ thấy ngon, ngọt lịm ! Nó sảng khoái, giương rộng đôi cánh ra, hót một tiếng thật thánh thót, rồi cất cánh bay vút lên trời cao theo chú chim phượng hoàng đàn anh.

Ngụ ngôn này ám chỉ về thân phận của con người chúng ta giống như chú phượng hoàng con, “mẹ gà, con chim”, đã đánh mất cái ý thức về nguồn gốc, quên mình là ai, quên mất bầu trời cao xanh phía trên, quên cả đôi cánh rộng và tiếng hót thanh tao. Nó chỉ sống như chú gà con, cúi gằm mặt xuống đất tìm bới sâu bọ, của cải vật chất tan rữa đời này. Nó kêu than chim chíp, chạy loanh quanh cái mảnh vườn bé nhỏ. Con người cần phải có cơ hội thức tỉnh và ý thức về sự cao cả của mình. Như lời nhắn gửi của nhà thơ Hàn Mặc Tử trong những vần thơ sau :

“Nhớ khi xưa ta là chim phượng hoàng
Vỗ cánh bay chín tầng trời cao ngất
Bay từ Đao Ly đến Đâu Suốt
Và lùa theo không biết mấy là hương”. (Phan Thiết)

Đã đọc: 245