Phêrô Nguyễn Văn LỰU, sinh năm 1812 tại Gò Vấp, Gia Ðịnh, Linh Mục, xử trảm ngày 07-4-1861 tại Mỹ Tho dưới đời vua Tự Ðức, phong Chân Phúc ngày 11-4-1909 do Ðức Piô X, kính ngày 07-4.

Năm 1853 Cha Phêrô Lựu đang coi họ Mặc Bắc thì bị tố cáo với quan nên đức cha đổi đi nơi khác và sai Cha Minh về thay, khiến ngài mất cơ hội tử đạo. Cha Lựu khi đến nhà tù thăm Cha Minh đã nói: "Thật cha có phúc còn tôi chẳng được may, cha đã lấy mất triều thiên tử đạo của tôi vì vừa đúng 18 ngày tôi phải rời đi thì cha bị bắt thế chỗ tôi". Thiên Chúa thật công minh đã nhìn thấy rõ lòng dạ kiên trung của vị linh mục nhiệt thành, ban phúc tử đạo cho ngài khi thời giờ thuận tiện.

Cha Phêrô Nguyễn văn Lựu sinh khoảng năm 1812 tại Gò Vấp gần Sài Gòn. Cha ngài là một thương gia quê ở Bình Ðịnh tới đây lập nghiệp. Khi được 5 tuổi gia đình lại trở về Bình Ðịnh, trong làng Xom Quan. Tới tuổi trưởng thành, chú Lựu được gửi tới cậu là Cha Thân để học hành. Hai ba năm sau chú Lựu được nhận vào chủng viện học với Thừa Sai Lefebvre, và năm 1838 chú được gửi sang học tại Penang. Cha Thuyết cùng học với ngài và làm việc với nhau đã làm chứng rằng: "Tôi thấy thầy Lựu rất chăm chỉ học hành, giữ luật phép rất cẩn thận, sốt sắng đọc kinh và siêng năng lãnh nhận các bí tích. Tính ngài rất nghiêm thẳng, hay giúp đỡ bạn bè và không bao giờ ca thán điều gì". Năm 1844, Thầy Lựu về nước ở với Ðức Cha Cuénot cho tới khi tòa thánh phân chia địa phận Sàigòn thì Ðức Cha Lefebvre lấy lý do thầy sinh ở Sàigòn thì thuộc về Sàigòn.

Theo đức cha về Sài Gòn tạm trú ở Chợ Quán tại nhà Thầy Ngoi để học thần học, Thầy Lựu được chịu các chức nhỏ tại Lái Thiêu và đi dậy giáo lý cho những người tân tòng. Sau khi chịu chức phó tế, Thầy Lựu đi giúp Cha Thuyết là bạn học làm linh mục trước tại họ Ðầu Nước. Trong thời gian này Cha Thuyết làm chứng rằng "Thầy Lựu rất sốt sắng giúp bổn đạo, yêu thích dậy giáo lý cho các trẻ em và đi thăm các giáo dân ở rải rác giữa các làng ngoại đạo. Tôi không bao giờ thấy thầy khô khan hay ngại ngùng làm việc".

Sau khi thụ phong linh mục, Cha Lựu coi sóc họ đạo Mặc Bắc, thường ở nhà ông trùm Lựu và bị mấy người Công Giáo xấu tố giác với quan tỉnh nên đức cha đổi ngài về họ Sađéc để tránh bị bắt, và Cha Minh người thay thế đã bị bắt và tử đạo. Cha Thuyết kể lại rằng Cha Lựu thường đôi khi uống tí rượu trong bữa ăn, nhưng ngài quyết định bỏ hẳn vì sự kiện sau đây. Một hôm gặp nhau trên sông Mêkông, sau khi đã ăn cơm Cha Lựu mời ngài uống rượu nhưng ngài từ chối. Cha Lựu nói: "Cha không uống rượu là phải, đúng ra rượu là thứ xa xỉ, nó làm cho buồn ngủ và hơn nữa gây gương xấu". Nói xong, Cha Lựu đập bể chai rượu và nói: "Thế là xong, từ nay không uống nữa".

Tại Sađéc có một giảng viên giáo lý và làm trùm trong họ, nhưng có tính thù hằn và lợi dụng địa vị để làm điều bất chính. Sau nhiều lần cảnh cáo không được Cha Lựu đã nghiêm khắc mắng công khai: "Ông chèn ép anh em thì chính ông và con cháu sẽ bị Thiên Chúa trừng phạt". Một năm sau ông trùm Thi bị bắt, các con sống hoang đàng túng thiếu.

Dù ở đâu Cha Lựu cũng rất can đảm liều mình vào nhà tù viếng thăm các tín hữu xưng đạo. Nếu có ai cản ngăn, cha nói: "Các quan không có bắt tôi". Cha thường khuyên nhủ: "Bằng cách này hay cách khác, chúng ta đều phải chết vì thế tôi khuyên anh chị em hãy can đảm theo vết chân Chúa. Ðược chết vì đạo là điều đáng mong ước nhất". Chính vì lòng hăng hái thăm viếng các anh hùng xưng đạo trong nhà tù mà Chúa thưởng công cho ngài. Khi đổi về họ Xoài Mút, tỉnh Mỹ Tho, Cha Lựu bốn lần vào nhà tù đầy các tín hữu can trường, và trong đó có Cha già Thiềng 80 tuổi cần giúp đỡ. Cha Lựu cho quan cai ngục là Huy 100 quan tiền để ông này cho phép vào nhà tù thăm, nhưng lần thứ năm một người lính tên Bảy đã chận lại. Lần sau khi vào trong tù, người giúp việc Cha già Thiềng đưa cho Cha Lựu một lá thư, cha bỏ vào túi áo nhưng rủi bị rớt xuống đất, và ông cai Cư Hội trông thấy liền xáp lại bắt. Cha Lựu xưng ngay mình là đạo trưởng.

Trước mặt ba quan bộ, án và lãnh binh, cha khôn khéo trả lời để không ai phải liên lụy vì ngài:
- "Ông theo đạo Công Giáo?"
- "Vâng".
- "Giữ chức vụ gì?"
- "Ðạo trưởng".
- "Ông đã ở những đâu và trong những làng nào?"
- "Tôi không có nơi ở nhất định nhưng đi đây đó những nơi có người Công Giáo".
- "Cha mẹ ông ở đâu?"
- "Cha mẹ tôi chết cả rồi, mình tôi còn lại".
- "Ông có sang học bên tây phương không?"
- "Tôi không học ở tây phương nhưng ở đảo Penang".
- "Ai phong cho ông làm đạo trưởng?"
- "Ðức Cha Ðominicô".
- "Ông ấy đang ở đâu bây giờ?"
- "Theo lệnh vua ngài đã trở về châu âu rồi".

Sau những câu hỏi trên quan không bắt Cha Lựu khai tên ai được để bắt thêm và làm tiền những người liên hệ, quan ra lệnh cho cha đạp ảnh. Cha dõng dạc trả lời: "Ðạo đã ăn sâu vào tận xương tủy tôi làm sao tôi chối bỏ được? Người giáo dân, thầy giảng còn không dám bỏ đạo, làm sao đạo trưởng, đứng đầu giáo dân lại dám làm".

Lần khác quan bắt bẻ Cha Lựu: "Tại sao các ngươi bất tuân lệnh vua và theo đạo ngoại lai, một thứ đạo của người mọi rợ tây phương? Tại sao các ngươi ăn bánh miến mê hoặc và thống trị các người khác?"

Các quan còn hỏi về vụ liên quân Pháp và Tây Ban Nha tấn công Ðà Nẵng, và yêu cầu Cha Lựu đến gặp họ để xin họ rút quân. Cha Lựu trả lời mình không dính líu gì tới chiến tranh và không có quyền thế gì để nói với người ngoại quốc điều ấy. Sau cùng quan dụ dỗ ngài bỏ đạo: "Theo luật pháp quốc gia tội ông rất nặng, hãy đạp ảnh và bỏ đạo, hoàng đế sẽ gia ơn giảm án cho, vì tội ông chắc chắn phải chết".

Cha Lựu một lần nữa khẳng khái thưa: "Tôi đã giữ đạo từ thuở bé. Ðạo không dậy điều gì trái ngược với quốc gia, còn điều quan ra lệnh cho tôi thì ngược lại với lẽ phải".

Bị giam giữ trong tù, cổ đeo gông, tay chân mang xiềng xích Cha Lựu vẫn vui tươi khích lệ các tín hữu khác. Nhiều lần các tín hữu thấy ngài quì gối đọc kinh hoặc ngồi đan giỏ bán lấy tiền giúp các bạn tù. Ðêm trước khi bị hành quyết Cha Lựu nằm mộng thấy một quả cầu lửa rơi xuống dưới chân ngay chỗ cùm chân, cha liền đánh thức thầy giảng và kể lại.

Hôm 7-4-1861, ngày hành quyết, lúc 8 giờ sáng quan sai một người lính vào trong nhà tù tuyên đọc bản án rồi tháo gỡ xích xiềng và dẫn Cha Lựu ra sảnh đường. Ngoài đó quan giám sát tên Thôn Phan Chan, cỡi ngựa cùng với 50 binh sĩ đứng chờ. Ðoàn người bắt đầu đi ra pháp trường, đi đầu là quan giám sát, lính xếp thành hai hàng, ở giữa là ba người chính của buổi hành quyết. Ði đầu là tên lính rao cầm thẻ án ghi như sau: "Nguyễn Văn Lựu, đạo trưởng, không chịu từ bỏ tà đạo và đạp ảnh, nên bị triều đình lên án tử". Ngay sau người cầm thẻ án là vị anh hùng tử đạo, cổ đeo gông, tay bị trói đàng sau. Tiếp đến là tên lính đao phủ cầm gươm sáng quắc và một tay cầm giây xích tội nhân. Pháp trường ở ngoài thành khoảng một ngàn bước, trên con lộ từ Mỹ Tho đi Sài Gòn.

Cha Lựu quì gối đọc kinh chừng 10 phút trong khi lính tháo gông, sửa soạn hình cụ. Sau ba tiếng chiêng, tên lính đao phủ lành nghề chém một nhát đứt đầu rồi mọi người bỏ chạy sợ hồn người chết nhập. Còn lại chỉ một tên lính gác xác. Khoảng chừng mười giáo dân theo sau ở đàng xa liền cho hắn năm quan tiền để xin phép đem xác đi an táng. Giáo dân các họ Xoài Mút, Ba Giồng và Thủ Ngũ cũng vừa tới nơi kịp để lo việc tống táng. Họ lấy bông thấm máu, may đầu lại vào cổ, cuốn chiếu thấm đầy máu lại và bỏ vào quan tài. Họ đào lỗ chôn vị chủ chăn dũng cảm ngay tại pháp trường, gông đặt dưới chân và hũ đất thấm máu trên đầu. Ngày nay giáo dân đã xây một ngôi thánh đường để ghi dấu chiến thắng và lưu giữ hài cốt của vị anh hùng tử đạo tại Vĩnh Tường, Mỹ Tho.

Đã đọc: 554