(bị bắt tháng 7-1858, bị thắt cổ 13-1-1859 tại Nam Ðịnh)

Ðaminh Phạm Viết KHẢM (Trọng), sinh tại Quần Cống, Nam Ðịnh, Quan Án, Dòng Ba Ða Minh, xử giảo ngày 13-01-1859 tại Nam Ðịnh dưới đời vua Tự Ðức, phong Chân Phúc ngày 29-4-1951 do Ðức Piô XII, kính ngày 13-01.

Xứ Quần Cống là một họ đạo kỳ cựu và sốt sắng phần lớn nhờ lòng đạo đức của quan án Ða Minh Phạm Viết Khảm, 80 tuổi, và con ngài là chánh tổng Luca Thìn. Năm 1858 vua Tự Ðức lùng bắt các thừa sai nên họ đạo đã đón Ðức Cha Sampedro về ẩn trú. Chính vì vậy mà làng bị bao vây ngày 2-6 (7-1858) và một số huynh thứ trong làng cũng bị bắt như Giuse Cai Tả, Ða Minh Khóa Sơn, Ða Minh Lý Lê và bõ coi nhà thờ là Gioan Tăng.

Khi quân lính từ Nam Ðịnh về vây làng, quan án Khảm nói với dân chúng: "Nếu có người nào bước qua ảnh chối đạo thì khi quan rút rồi, làng sẽ không nhận họ khi còn sống và khi chết sẽ không được chôn".

Lúc quan đến triệu tập mọi người ra đình làng, quan nói với cụ án Khảm: "Các thừa sai có người ngoại quốc mà cũng có người bản xứ và các thầy giảng. Ngươi có chứa chấp hay không, nếu không xưng ra ta bắt được thì nhà cửa phải phá hủy, mọi tài sản bị tịch thu và bị xử tử".

Cụ án Khảm thưa: "Ðạo chúng tôi luôn có các linh mục, nhưng các ngài ở đâu tôi không được biết, nếu quan bắt được người nào trong làng này thì quan muốn xử tôi thế nào thì xử".

Quan liền ra lệnh mọi người phải đạp ảnh. Thấy một người già vì sợ hãi bước ra toan đạp ảnh, cụ Ða Minh Khảm liền chặn lại. Quan tỉnh tức giận nguyền rủa: "Ta sẽ mất chức mất của nếu án Khảm không bị giết, và nhà hắn không bị hủy".

Nói rồi quan tỉnh đến nhà cụ án Khảm tịch thu đồ đạo và mọi của quí báu và sửa soạn vét của tại các nhà dân. Trong số tài sản có nhiều đồ của giáo hội, vì cụ Ða Minh Khảm làm trùm, nhưng ngài chỉ nói với các quan: "Các quan lấy của nhà thờ và của tôi, nhưng xin đừng xâm phạm đến tài sản của nhân dân vì họ không có tội gì".

Bấy giờ quan cho bắt các người đàn ông trói lại giải về tỉnh.

Trên tỉnh, cụ Ða Minh Khảm gặp lại con và cùng nhau xưng đạo trước mặt các quan. Khi các quan bắt được Ðức Cha Sampedro ở Kiên Lao và giải về Nam Ðịnh, cụ Ða Minh Khảm bị dẫn ra tòa đối chất với đức cha. Gặp đức cha, cụ Ða Minh Khảm và các anh hùng Quần Cống hân hoan phủ phục chào kính không e sợ gì các quan. Ðức cha khuyên họ can trường đến cùng rồi bị đem đi, còn lại cụ án Khảm bị quan chất vấn: "Các ngươi nói là không có chứa chấp đạo trưởng sao khi vừa gặp đã tỏ ra hân hoan cung kính?"

Cụ án Khảm thưa lại: "Chúng tôi vui mừng vì được nhìn thấy vị cha chung. Thật vậy trong đạo chúng tôi, các tín hữu rất cung kính các đạo trưởng, người Âu Châu cũng như người bản xứ".

Vì vậy các quan truyền giam các vị vào trong ngục. Trong nhà giam, cụ án Khảm, một người dòng ba Ða Minh, đã sốt sắng khuyên bảo các bạn tù vững lòng và giúp đỡ họ các cái cần thiết. Ông từ Gioan Tăng bị tra tấn nhiều quá không chịu nổi nên đã chết trong tù. Sau bốn tháng mười ngày, 13-1-1859, quan thượng truyền lịnh đem các ngài đi chém đầu. Hôm ấy các ngài cũng được Cha Lương và Cha Duyệt, cũng bị giam ở đó, giải tội.

Cụ án Khảm bị thắt cổ chết ngay (tài liệu chính thức nói ngài bị chém nhưng theo một số lời khai khác thì nói cụ bị thắt cổ). Quân lính lấy lửa đốt mặt, chân và tay ngài. Hai người chứng là Ða Minh Nhượng và Ða Minh Diên đã đem xác các ngài về chôn ở nhà thờ Ðức Bà Mân Côi ở Quần Cống.

Đã đọc: 964