Chuyến đi của Đức Giáo Hoàng giữa thế giới thứ ba và thứ nhất là một thế giới thu nhỏ của triều giáo hoàng và thông điệp 11 năm của ngài
Thứ hai - 16/09/2024 15:37
ĐTC Phanxicô
Elise Ann Allen viết cho tờ Catholic Herald, ngày 12 tháng 9 năm 2024, nhận định rằng Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã đi từ một trong những quốc gia nghèo nhất thế giới đến một trong những quốc gia giàu có nhất vào ngày 11 tháng 9, bỏ lại đám đông bụi bặm nhưng sôi động và nhiệt tình của Đông Timor, và đến thành phố-quốc gia siêu hiện đại và giàu có Singapore.
Chuyến đi của Đức Phanxicô đến Châu Á và Châu Đại Dương – chuyến đi dài nhất và xa nhất, và cho đến nay là gian khổ nhất, trong 11 năm triều giáo hoàng của ngài – theo nhiều cách là sự tương phản trong các thực tại hoàn cầu, một ví dụ về sự chênh lệch lớn giữa các quốc gia phát triển và đang phát triển.
Về bản chất, chuyến đi là một thế giới thu nhỏ của toàn bộ triều giáo hoàng của Đức Phanxicô và tinh thần nghèo đói, đoàn kết, đối thoại và tình anh em mà ngài đã tìm cách phát triển trong Giáo hội – và trên thế giới.
Như chính ngài đã mô tả, chuyến đi phần lớn là một chuyến đi "đến vùng ngoại vi", với chuyến thăm của giáo hoàng đến Papua New Guinea xinh đẹp nhưng nghèo đói và đầy rẫy tội phạm, và quốc gia nhỏ bé và bần cùng Đông Timor.
Tuy nhiên, Đông Timor - một quốc gia chỉ có 1.3 triệu người - thiếu về quy mô, nhưng bù lại bằng sự nhiệt tình, với khoảng 98 phần trăm dân số tự nhận là người Công Giáo. Đây là một trong hai quốc gia chủ yếu theo Công Giáo ở Châu Á.
Sự phấn khích về chuyến thăm của Đức Giáo Hoàng nơi người dân địa phương đã được cảm nhận từ rất lâu trước khi ngài đến. Đây là chuyến thăm đầu tiên của một vị giáo hoàng đến Đông Timor sau 35 năm, với Đức Phanxicô đi theo bước chân của Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II, người đã đến đó vào năm 1989, trước khi quốc gia này giành được độc lập vào năm 2002.
Từ lúc ngài đến cho đến khi rời đi, Đức Phanxicô đã được chào đón bởi đám đông khổng lồ xếp hàng dọc hai bên đường bất cứ nơi nào ngài và đoàn tùy tùng của ngài đi qua, khi họ vẫy tay, reo hò và giơ cao những tấm biển cầu xin phước lành hoặc nói với Đức Giáo Hoàng rằng họ yêu ngài.
Gần như mọi biển báo trên phố đều có biểu ngữ quảng cáo chuyến viếng thăm của Đức Giáo Hoàng, và gần như mọi tòa nhà đều có hình ảnh Đức Giáo Hoàng và huy hiệu chính thức của chuyến đi.
Các con phố được phủ kín những chiếc ô màu vàng và trắng - màu sắc của Vatican - đã được phát trước khi Đức Giáo Hoàng đến, vì những người đã chờ đợi hàng giờ đồng hồ đã che chắn mình khỏi ánh nắng mặt trời.
Nhiều người đã khóc khi Đức Giáo Hoàng đi qua, và tại buổi lễ chào đón chính thức của ngài, mẹ của một trong những nhân viên của tổng thống đã cầm một cây thánh giá lớn và cờ Vatican, hét lên: "Thưa Đức Giáo Hoàng, xin chúc lành cho con, chúc lành cho con!" khi ngài lái xe qua.
Không khí trên thực địa rất sôi động và thoải mái, với Thủ tướng Xanana Gusmão của đất nước, đích thân chào đón các nhà báo trong đoàn tùy tùng của Giáo hoàng và giúp họ xuống xe buýt khi họ đến dự lễ chào đón chính thức của Đức Giáo Hoàng tại dinh tổng thống.
Ông cũng bất ngờ xuất hiện tại sân bay trước khi Đức Giáo Hoàng rời khỏi, xuất hiện tại hàng kiểm tra an ninh nơi các nhà báo trong đoàn tùy tùng của Vatican đang kiểm tra hành lý của họ qua an ninh.
Một trong những tình nguyện viên đã kể với các nhà báo về cách chính phủ Đông Timor, nơi có khoảng 42 phần trăm dân số sống dưới mức nghèo khổ, đã nỗ lực rất nhiều để dọn dẹp thủ đô trước khi Đức Giáo Hoàng đến.
Cô nói, một số người đã khó chịu với số tiền mà chính phủ đã chi cho việc chuẩn bị cho chuyến đi của Đức Giáo Hoàng, trong khi những người khác sẵn sàng chi bất cứ khoản tiền nào để chào đón Đức Giáo Hoàng một cách thích đáng.
Có lẽ ví dụ rõ ràng nhất về sức mạnh của đức tin đang lan tỏa ở Đông Timor, nơi có hơn 60 phần trăm dân số dưới 30 tuổi, là Thánh lễ cuối cùng của Đức Giáo Hoàng Phanxicô, được cử hành tại một khu vực rộng lớn, khô cằn nơi quân đội Indonesia từng chôn cất những chiến binh giành độc lập của Timor.
Khoảng 600,000 người - gần một nửa dân số cả nước - đã đến tham dự Thánh lễ, một số người đã dành cả đêm và chờ đợi cả ngày dưới cái nắng nóng, được che mát bởi những chiếc ô "của Giáo hoàng", đánh dấu một trong những sự kiện có lượng người tham dự lớn nhất từ trước đến nay của Đức Giáo Hoàng xét theo tỷ lệ dân số của một quốc gia.
Trong suốt chuyến thăm, Đức Giáo Hoàng Phanxicô luôn tràn đầy năng lực và có bài phát biểu hoàn toàn ngẫu hứng trước một nhóm thanh niên trước khi rời đi. Ngài cũng đã đưa ra lời cảnh báo về chủ nghĩa giáo sĩ trị đối với các giáo sĩ trong nước, nơi các linh mục được đối xử như vương giả, và nói với người dân địa phương rằng đừng nản lòng trước khó khăn hay thử thách.
Đối với người dân Đông Timor, nơi tình trạng thất nghiệp và suy dinh dưỡng thường là mối lo ngại lớn đối với người dân, những gì họ thiếu về vật chất, họ đã bù đắp bằng đức tin.
Ngược lại, khi Đức Giáo Hoàng hạ cánh xuống Singapore, bay trên chiếc máy bay duy nhất của Đông Timor, một chiếc Airbus A320, ngài đã đặt chân đến một trong những quốc gia giàu có nhất thế giới, nơi đường phố sạch sẽ và ngăn nắp, không có người vô gia cư nào xuất hiện và các trung tâm mua sắm tô điểm cho hầu hết mọi khu phố trong thành phố.
Kể từ khi giành được độc lập từ Malaysia vào năm 1965, Singapore, một trong những cường quốc tài chính của Châu Á, đã chuyển mình từ một cảng thuộc địa với ít tài nguyên thiên nhiên thành một thế lực kinh tế và được coi là một trong những "câu chuyện Lọ Lem" ấn tượng nhất thế giới từ nghèo khó thành giàu có.
Được biết đến với sự đa dạng về văn hóa, sắc tộc và tôn giáo, Singapore là nhà vô địch của “sự thống nhất trong đa dạng” mà Đức Giáo Hoàng thường xuyên ủng hộ, và xét đến vị trí của mình cùng mối quan hệ quốc tế tốt đẹp mà mình duy trì, Singapore cũng là trung tâm của chủ nghĩa đa phương ở Châu Á và là một nhân tố chủ chốt trong đàm phán các vấn đề hoàn cầu.
Cho đến nay, Đức Giáo Hoàng, người đã được chào đón bằng một buổi lễ nhỏ tại sân bay và đã có cuộc họp chính thức với các nhà chức trách quốc gia vào ngày 12 tháng 9, trước khi cử hành Thánh lễ cho khoảng 50,000 người Công Giáo của đất nước, đã thúc giục Singapore sử dụng các mối quan hệ đa phương của mình để giúp tạo điều kiện cho hòa bình trên thế giới. Ngài cũng thúc giục Singapore giúp giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu, vấn đề mà Đức Giáo Hoàng thường nói là ảnh hưởng đến những thành viên nghèo nhất và yếu nhất của xã hội.
Những người Công Giáo tham dự Thánh lễ của Đức Giáo Hoàng tại Singapore rất nhiệt tình và đã lấp đầy Sân vận động SportsHub - nơi Taylor Swift đã biểu diễn vào tháng 3 - bằng các bài hát, thánh ca và lời cầu nguyện trước khi Đức Giáo Hoàng đến.
Ở Singapore, Đức Giáo Hoàng đến đây không phải để truyền tải thông điệp động viên người nghèo và người bị thiệt thòi, mà là lời kêu gọi những người giàu có không được bỏ rơi người nghèo, và không để những người yếu thế và dễ bị tổn thương bị lạc lối trong quá trình theo đuổi tiến bộ kinh tế và kỹ thuật.
Do đó, chuyến đi của ngài đến Châu Á và Châu Đại Dương theo nhiều cách là nỗ lực của ngài nhằm thu hẹp “khoảng cách” mà ngài cho là hiện hữu giữa các vùng ngoại vi của thế giới và các cường quốc trên thế giới – làm sáng tỏ những vùng bên lề của thế giới, đồng thời kêu gọi những người nắm giữ của cải và quyền lực không được quên những người kém may mắn hơn khi nói đến chính sách, thương mại, tính bền vững và việc tìm kiếm hòa bình.
Tác giả bài viết: Vũ Văn An